پورت کاشتنی { مزایا و عوارض }

پورت در زمینه پزشکی به دستگاهی کوچک و قابل کاشت زیر پوست گفته می‌شود که برای دسترسی راحت‌تر به جریان خون به‌ویژه در درمان‌های طولانی‌مدت مانند شیمی‌درمانی، تزریق مکرر داروها یا نمونه‌برداری‌های خون استفاده می‌شود.

پورت که به آن پورت کاشتنی (Implanted Port) یا پورت وریدی مرکزی (Central Venous Port) نیز می‌گویند، به پزشکان و پرستاران اجازه می‌دهد بدون نیاز به فرو کردن مکرر سوزن در رگ، دسترسی دائمی به رگ‌های خونی بیمار داشته باشند.

اجزای پورت

1. مخزن یا محفظه (Port Reservoir)

قسمت کوچکی که زیر پوست کاشته می‌شود و دارای یک محفظه است که سوزن به آن متصل می‌شود.

2. کاتتر (Catheter)

یک لوله نازک که از محفظه به ورید مرکزی (معمولاً در ناحیه گردن یا سینه) متصل می‌شود و امکان رساندن داروها به جریان خون را فراهم می‌کند.

نحوه قرار دادن پورت

پورت طی یک جراحی کوچک و معمولاً با بی‌حسی موضعی در زیر پوست، غالباً در ناحیه سینه یا بالای بازو، کاشته می‌شود. کاتتر متصل به پورت به ورید بزرگی در نزدیکی قلب (معمولاً ورید ژوگولار یا ورید ساب‌کلاوین) وصل می‌شود تا داروها مستقیماً وارد جریان خون شوند. پس از کاشت پورت، پوست روی آن کاملاً بسته می‌شود و تنها یک برآمدگی کوچک زیر پوست دیده می‌شود.

مزایای پورت

1. راحتی و کاهش درد:

بیمار به جای فرو کردن سوزن به رگ‌های سطحی در هر جلسه، از طریق پورت دسترسی دائمی به جریان خون دارد که نیاز به فرو کردن مکرر سوزن را کاهش می‌دهد.

2. دسترسی به ورید مرکزی:

پورت به پزشکان اجازه می‌دهد داروهایی که نیاز به ورود مستقیم به جریان خون دارند، مانند داروهای شیمی‌درمانی قوی، را با دقت و ایمنی بیشتری تزریق کنند.

3. طول عمر پورت:

پورت‌ها می‌توانند برای مدت‌های طولانی، حتی ماه‌ها یا سال‌ها، در بدن باقی بمانند و در تمام این مدت مورد استفاده قرار گیرند.

4. کاهش خطر آسیب به رگ‌ها:

داروهای قوی مانند داروهای شیمی‌درمانی ممکن است به رگ‌های سطحی آسیب بزنند، اما با استفاده از پورت، این داروها مستقیماً وارد رگ‌های بزرگ‌تر و مقاوم‌تر می‌شوند.

مراقبت از پورت

پورت نیاز به مراقبت‌های منظم دارد تا از عفونت و مسدود شدن جلوگیری شود. معمولاً پرستاران پس از هر استفاده پورت را با محلول‌های شستشو (مانند هپارین) شستشو می‌دهند. هنگام عدم استفاده، پورت باید حداقل هر چند هفته یک بار شستشو شود. پوست ناحیه اطراف پورت باید تمیز و خشک نگه داشته شود و علائم عفونت مانند قرمزی، تورم یا درد در آن ناحیه باید به پزشک گزارش شود.

عوارض احتمالی پورت

اگرچه استفاده از پورت معمولاً ایمن است، برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:

1. عفونت:

هر وسیله خارجی که به بدن متصل است می‌تواند خطر عفونت داشته باشد.

2. ترومبوز (لخته شدن خون):

ممکن است لخته خون در اطراف کاتتر تشکیل شود.

3. آسیب به پورت یا کاتتر:

در موارد نادر، ممکن است کاتتر یا پورت جابه‌جا شود یا دچار شکستگی شود که نیاز به تعویض دارد.

4. انسداد پورت:

گاهی اوقات ممکن است پورت مسدود شود و جریان دارو یا خون به درستی انجام نشود.

نتیجه‌گیری:

پورت‌ها به عنوان یک راهکار مؤثر برای بیمارانی که نیاز به درمان‌های طولانی‌مدت دارند، به خصوص بیماران سرطانی که در کلینیک شیمی درمانی تحت شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها راحتی، ایمنی و دسترسی آسان به جریان خون را فراهم می‌کنند و با مراقبت مناسب می‌توانند به مدت طولانی بدون مشکلات عمده مورد استفاده قرار گیرند.